اگر ایران و امریکا براساس NPT به یک توافق می رسیدند، این امکان وجود داشت که به توافق سریعتری برسند. اما وقتی این سازوکار کنار گذاشته می شود و آژانس بی توجه و بدون اشاره به حقوق هسته ای ایران، قطعنامه ای تند علیه ایران صادر کند، به این معناست که آژانس نیز ساز و کار های خود را از مذاکرات بیرون کشیده و حوزه فنی آژانس، عرصه را به سیاست باخته است و همین عامل است که باعث شده شاهد وضعیت موجود باشیم.
فرارو- خبرگزاری فرانسه به نقل از دیپلمات‌ها گزارش داده که آمریکا به همراه بریتانیا، فرانسه و آلمان پیش‌نویس قطعنامه‌ای را به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه کردند که در آن ایران به دلیل «عدم پایبندی» به تعهدات هسته‌ای‌اش محکوم شده است. این موضوع در آستانه دور ششم مذاکرات ایران و آمریکا، با پرسشهایی در خصوص استراژی ایالات متحده در قبال ایران و مسیر پیش روی طرفین همراه است.
به گزارش فرارو، «حشمت الله فلاحت پیشه»، تحلیلگر ارشد سیاست خارجی و رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس دهم در گفت‌و‌گو با فرارو به تحلیل شرایط موجود پرداخته است:
مناسبات ایران و آمریکا شرایطی غیرطبیعی را سپری می کند
حشمت الله فلاحت پیشه به فرارو گفت: «نوع موضع گیری ها و تند شدن موضع گیری ها از یک سو و غیرشفاف شدن برخی مواضع مقامات سیاسی مختلف، از سوی دیگر، نشان می دهد پرونده هسته ای و به عبارتی دقیق تر مناسبات بین ایران و آمریکا شرایطی غیرطبیعی را سپری می کند. حتی نیروهای نظامی آمریکا نیز به گونه وارد موضع گیری سیاسی شده اند و اعلام کرده اند که برنامه های نظامی علیه ایران را به اطلاع ترامپ رسانده اند. در سمت دیگر ماجرا می‌بینیم که بلافاصله ارتباطات تازه ای بین اسرائیل و آمریکا شکل می گیرد. علت این است که طرح های نظامی اسرائیل نیز به عنوان یکی از گزینه ها به دستورهای کار اضافه شود. بعد از آن که ایران طرح آمریکا را رد کرد و بعد از مواضع تند آمریکایی ها بود که اشاره کردم دیپلمات های ارشد ایران و امریکا یک فرصت دیگر خواهند داشت. این موقعیت ممکن است در حاشیه مجمع اسلو با حضور آقای عراقچی شکل بگیرد یا ممکن است مذاکراتی مستقل در عمان انجام شود. شاید هم هر دو سناریو اجرا شود یعنی هم در حاشیه نشست اسلو و هم در عمان.»
وی افزود: «از دید من این فرصت پیش رو درواقع یکی از آخرین فرصت هاست، اگر نگوییم عملا آخرین فرصت مهم است. درواقع عراقچی و ویتکاف مذاکرات را کاملا سیاسی پیش میبرند و این فرصت را دارند که دو متن پیشنهادی را به یکدیگر نزدیک کنند. این یک ماموریت بسیار مهم است و این که اصلا دو متن پیشنهادی طرفین تا چه حد امکان نزدیک شدن به یکدیگر را داشته باشد یا خیر، بحثی دیگر است.»
آژانس بین المللی انرژی اتمی حوزه فنی را به حوزه سیاسی باخته است
این تحلیلگر ارشد سیاست خارجی گفت: «در این شرایط حساس و بسیار پیچیده، شورای حکام عملا به جای این که تبدیل به یک سازوکار میانجی شود، به گونه ای عمل کرد که به بخشی از تنش علیه ایران تبدیل شد. منظور من از سازوکار میانجی این است که اگر ایران و آمریکا براساس NPT به یک توافق می رسیدند، این امکان وجود داشت که به توافق سریعتری برسند. اما وقتی این سازوکار کنار گذاشته می شود و آژانس بی توجه و بدون اشاره به حقوق هسته ای ایران، قطعنامه ای تند علیه ایران صادر کند، به این معناست که آژانس نیز ساز و کار های خود را از مذاکرات بیرون کشیده و حوزه فنی آژانس، عرصه را به سیاست باخته است و همین عامل است که باعث شده شاهد وضعیت موجود باشیم. با قطعنامه ای که آژانس صادر کرد، بعید نیست که شاهد کاهش دسترسی بازرسان آژانس به تاسیسات هسته ای ایران به عنوان واکنش جدی ایران به این موضوع باشیم. تنها گزینه هایی که اکنون روی میز وجود دارد، ۲ طرح سیاسی است و آخرین فرصتی که وجود دارد نیز فرصتی است که در مسقط شکل می گیرد و باید دید طرفین تا چه حد می توانند افکار خود را به یکدیگر نزدیک کنند.»
وی در خصوص تغییر زمان مذاکرات و اعلام روزهای متفاوت برای برگزاری دور ششم گفت: «ترامپ در تلاش است لااقل در عرصه دیپلماسی عمومی، از اولتیماتوم ۲ ماهه خود استفاده کند. اولتیماتومی که رو به پایان است. به همین دلیل نیز روز پنجشنبه را مطرح کرد تا ایران و آمریکا بتوانند در حاشیه مجمع جهانی اسلو با یکدیگر دیدار و گفتگو کنند. اما طبیعت استقلال مذاکرات اقتضا می کند که مذاکرات در مسقط انجام شود. به نظر من آن چه اهمیت بیشتری از زمان یا مکان دارد، بحث های محتوایی است. اگر مهمترین اختلاف را غنی سازی در نظر بگیریم، واقعیت این است که مواضع طرفین به شدت از یکدیگر دور است مگر این که بر اساس سازوکاری مبتنی بر به رسمیت شناختن حقوق هسته ای ایران، توافقی شکل بگیرد. چالش اصلی که در ایران وجود دارد این است که اگر توافق بر اساس حق غنی سازی ایران انجام نشود، قطعا موضوعی پرتنش در ایران ایجاد می شود. به ویژه با توجه به این که طرحی که آمریکایی ها ارائه داده اند عملا هیچ نفعی برای ایران ندارد و طرفی که امتیاز می دهد ایران است. بنابراین معتقدم تا زمانی که چالش های بنیادین بین ایران و آمریکا تعدیل نشود رسیدن به یک توافق موقت یا حتی پایداری توافق دشوار است.»
نظرات کاربران :
ارسال یک پاسخ
