اصولگرایان موضوع طب سنتی و درمان کرونا با آن را حیثیتی کرده اند. ایران و چین را گذاشته اند در یک سوی این دعوا و مسئولانی که به زعم آنها غرب زده اند را در سوی دیگر. از استعفای معاون وزیر بهداشت هم ماجرایی ساخته اند و او را که از اقدام وزیر برای «ادغام طب سنتی در نظام شبکه بهداشت و درمان کشور که می تواند شبکه بهداشت و درمان ایران را ناپایدار و در دراز مدت تضعیف کند» انتقاد کرده بود، به انواع و اقسام اتهام ها مانند همکاری مشکوک با سازمان های بین المللی متهم کرده اند.

بردیا دانش / سرویس سیاسی «انتخاب»: نهماه پس از اعلام رسمی شیوع کرونا در کشور، حالا اصولگرایان بیش از هر زمان دیگری به تبلیغ طب سنتی در درمان این بیماری می پردازند.

مجلس اصولگرا، پیگیر درمان کرونا با طب سنتی

روز ۲۷ آبان ماه کمیسیون بهداشت و درمان مجلس یازدهم که قریب به اتفاق کرسی های آن در اختیار اصولگرایان است، نشستی تشکیل داد تا روش‌های درمان کرونا با طب سنتی را بررسی کند. زهرا شیخی مبارکه، سخنگوی این کمیسیون با اشاره به حضور نفیسه حسینی یکتا رئیس دفتر طب ایرانی وزارت بهداشت و آرمان زرگران مشاور بین الملل دفتر طب ایرانی و مکمل وزارت بهداشت در جلسه مذکور گفت: «در این جلسه بنده به عنوان رئیس کمیته طب ایرانی گزارشی در خصوص اثربخشی طب ایرانی در پیشگیری و درمان بیماری‌ها به خصوص بیماری کرونا ارائه دادم.» به گفته او در گزارش مذکور، به وضعیت جایگاه طب سنتی در ایران و جهان و جلسات برگزار شده با وزیر بهداشت و معاونانش و همچنین به طرح‌های تحقیقاتی که در شرایط کرونا صورت گرفته اشاره شد که بر اساس آن ۸۴ کارآزمایی بالینی ثبت شده وجود داشته که ۱۹ طرح آن به اتمام رسیده و نتایج تحقیقات به کمیته علمی وزارت بهداشت ارائه شده است.

تمجید حامیان اصولگرای طب سنتی از چین

نکته قابل تامل اینکه موضوع به خودی خود سیاسی نیز شده و جالب اینکه دیدگاه اصولگرایان در حوزه بین الملل نیز در این موضوع دخیل شده است؛ چنانکه آنها در اظهارات خود بارها و بارها به آنچه «تحربه موفق چین» در کنترل کرونا با طب سنتی می خوانند اشاره می کنند.

روز ۲۵ آبان، مجید نصیرایی نماینده مجلس در جلسه علنی از وزارت بهداشت خواست تا «با توجه به آمار بالای فوتی‌های کرونا در کشور از ظرفیت طب سنتی و از تجربه کشور‌هایی مثل چین نهایت استفاده را ببرد.»

روز ۲۳ آبان نیز فاطمه محمدبیگی، دیگر نماینده مجلس با صراحت بیشتری این موضوع را بیان کرده بود. او با بیان اینکه «در کشور چین طب سنتی برای کنترل کرونا بسیار نقش داشته» گفته بود: «در کشور‌های چین، تایوان و اروپا برخورد‌های مقتدرانه در اجرای شیوه نامه‌های بهداشتی، استفاده از ظرفیت‌های مردمی و طب سنتی ۳ عامل مهم در کنترل همه گیری کرونا بوده است.»

عطاری ها و طب سنتی

محمدبیگی همچنین درمورد عطاری ها مانند مراکز درمانی برخورد کرده. او با تاکید بر اینکه عطاری‌ها نباید همانند مغازه‌های دیگر تعطیل شوند، گفته: «عطاری‌ها باید همانند داروخانه‌ها با ارائه دارو‌های گیاهی به مردم خدمت کنند و این موضوع باید مورد توجه مسئولان قرار گیرد.»

این اظهارات در حالی است که مینو محرز، عضو ستاد کرونا اساسا عطاری ها را از مقوله طب سنتی جدا کرده و اعتماد به عطاری ها را نادرست می داند. او گفته: «عطاری‌ها باید جمع شوند چون متاسفانه بخشی از طب‌سنتی وارد سیستم عطاری شده است، ما اصلا عطاری را قبول نداریم. به همین دلیل از این طب مکمل سوء‌استفاده می‌شود، این طب باید وجود داشته باشد، قبولش هم داریم اما به جای خودش. یکی از کشورهایی که خیلی روی فیتوترامی (گیاه درمانی) کار می‌کند، آلمان است. اما آنجا این کار روی اصول و با مجوز وزارت بهداشت صورت می‌گیرد.»

شیرین بیان

محمدبیگی البته یک اظهارنظر دیگر نیز داشته که جنجال فراوانی دنبال داشت. او گفته «طب سنتی برای کنترل کرونا در چین بسیار نقش داشته و مطالعات نیز ثابت کرده که شیرین بیان ضد کووید ۱۹ است.» این اظهارنظر به قدری حاشیه ساز بود که حتی رییس کمیسیون بهداشت مجلس هم به آن واکنش نشان داد تا این سخن را کمی تعدیل کند. حسینعلی شهریاری گفت: «در خصوص ریشه شیرین بیان یا برخی دارو‌های گیاهی صحبت‌هایی مطرح می‌شود، اما این موارد فقط کمک کننده یا شاید تاثیرگذار در روند بهبودی یا درمان کرونا هستند که حتی درمان‌های گیاهی هم باید به تایید سازمان غذا و دارو برسد.»

او اضافه کرد: «حتی موارد گیاهی هم امکان دارد در روند درمان کرونا یا هر بیماری دیگری مضر باشد، اما نهایتا همه این موارد باید به طور کارشناسی بررسی شود و به تایید سازمان غذا و دارو، برسد.»

استعفای ملک زاده و واکنش اصولگرایان

استعفای پرحاشیه معاون تحقیقات وزیر بهداشت که پس از یک نامه انتقادی بی سابقه به سعید نمکی همراه بود، نیز فرصت دیگری ساخت تا به حمایت از طب سنتی ادامه دهند. ملک زاده در استعفای خود یکی از دلایل کناره گیری اش را خطاب به وزیر بهداشت این گونه توصیف کرده بود: «ادعاهای بی اساس جناب عالی و سازمان غذا و دارو در خصوص موثر بودن داروهای گیاهی که به اعتقاد این جانب بدون هیچ مبنای علمی و پژوهشی و مطالعات بالینی کافی صورت گرفته و همچنین دفاع و اقدام جناب عالی از ادغام طب سنتی در نظام شبکه بهداشت و درمان کشور که می تواند شبکه بهداشت و درمان ایران را ناپایدار و در دراز مدت تضعیف کرده و مردم را از حقوق خود در بهره مندی از درمانهای پیشرفته پزشکی مدرن محروم سازد.»

سعید نمکی، وزیر بهداشت مدت هاست که محبوب و هم نظر اصولگرایان شده؛ در این بین حمایت های گاه و بیگاه او از طب سنتی در هنگامه ای که همگان به دنبال درمان کرونا هستند، نیز او را بیش از پیش به سمت اصولگرایان سوق داده. این حمایت ها، واکنش های تندی در میان متخصصان و مقام های بهداشتی نیز به دنبال داشته. برای مثال، مصطفی معین، رییس شورایعالی نظام‌پزشکی از او به دلیل «اعلام طب سنتی بعنوان راه نجات جهان» از کرونا به شدت انتفاد کرده.

محمدرضا ظفرقندی رئیس سازمان نظام پزشکی هم با اشاره به «طرح پرونده‌هایی در حوزه انتظامی سازمان نظام‌پزشکی در مقوله بیماری کرونا و داروهای استفاده شده در این بیماری» از رئیس سازمان غذا و دارو خواسته مستندات علمی منجر به تایید داروهای منسوب به حوزه طب سنتی در خصوص درمان کرونا را ارائه کند.

در سوی دیگر اما، در جریان استعفای ملک زاده، اصولگرایان تا توانستند به معاون مستعفی وزیر تاختند که یکی از دلایل آنها، میانه نه چندان خوب ملک زاده با طب سنتی بود. برای نمونه روز دوم آذر ماه، مهدی عسگری، نماینده مجلس در توییتی نوشت: «در حالیکه ملک زاده به دلیل ضعف عملکرد و تقلید محض از پروتکل‌های سازمان بهداشت جهانی در شرف برکناری بود برای فرار از مسئولیت استعفا کرد! او که باید پاسخگوی رشد فزاینده آمار کرونا باشد در جایگاه طلبکار به طب سنتی می‌تازد تا ردپایش در تبدیل کشور به آزمایشگاه روش‌های بی نتیجه‌ی طب مدرن گم شود.»

بسیج دانشجویی ۱۲ دانشگاه علوم پزشکی هم در نامه ای نوشتند که «اسناد بالادستی نظام، تأکیدات فراوانی بر استفاده از طب سنتی در نظام سلامت کشور دارند؛ من جمله بند دوازدهم سیاست‌های کلی نظام سلامت با موضوع «بازشناسی، تبیین، ترویج، توسعه و نهادینه‌کردن طب سنتی ایران»، نقشه جامع علمی کشور، سند ملی گیاهان دارویی و طب سنتی، برنامه‌های پنج‌ساله پنجم و ششم توسعه کشور، منشور احیاء و کاربرد طب سنتی ایران و. با این حال معاون سابق تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت با بی‌اعتقادی به استفاده از درمان‌های مکمل به تمسخر طب سنتی پرداخته و در حالی که می‌بایست ۵ درصد از پژوهش‌های کشور در حیطه طب سنتی و گیاهان دارویی باشند، به عنوان مخالف توسعه این پژوهش‌ها و ادغام طب سنتی در شبکه بهداشت و درمان قد علم کردند.»

طب سنتی و بی خبری دوره صفویان

رسول جعفریان پررنگ شدن طب سنتی در کشور را محصول دوره صفویان می داند؛ دوره ای که او می گوید رنگ دانش های سنتی آن قدر قوی بود که کسی متوجه نحول علمی و تمدنی اروپا نشد. او ادهاعایی مانند درمان بیست بیماری با خاکشیر یا سیاه دانه و امثال آن را ناشی از ذهن ساده دنیای قدیم می داند و می گوید این موضوع تفاوت علم قدیم و جدید را بیان می کند. او در واکنش به یک آش برای مقابله با کرونا، به کنایه آن را به آشی که شاه سلطان حسین، آخرین پادشاه صفوی دستور تهیه اش را داد تا با آن از حمله افعان ها به اصفهان جلوگیری شود، تشبیه کرده است.

اصولگرایان اما موضوع طب سنتی و درمان کرونا با آن را حیثیتی کرده اند. ایران و چین را گذاشته اند در یک سوی این دعوا و مسئولانی که به زعم آنها غرب زده اند را در سوی دیگر. از استعفای معاون وزیر بهداشت هم ماجرایی ساخته اند و او را که از اقدام وزیر برای «ادغام طب سنتی در نظام شبکه بهداشت و درمان کشور که می تواند شبکه بهداشت و درمان ایران را ناپایدار و در دراز مدت تضعیف کند» انتقاد کرده بود، به انواع و اقسام اتهام ها مانند همکاری مشکوک با سازمان های بین المللی متهم کرده اند.