یالمار شاخت، اقتصاددان مشهور آلمانی، ۸۱ سال پیش در چنین روزهایی به ایران آماده بود تا برای بهبود اقتصادی ایران به رضا شاه مشاوره دهد. او در زمان مصدق نیز نخستین طرح اقتصاد بدون نفت را برای ایران تدوین کرد.
به گزارش نکونیوز، دکتر یالمار شاخت اقتصاددان و ناسیونالیست مشهور آلمانی، کمیسر مالی و رییس رایش بانک در جمهوری وایمار، و رییس بانک رایش بین سالهای ۱۹۳۳ تا ۱۹۳۹ در آلمان نازی و از نزدیکترین افراد به هیتلر بود.
او برای دادن پیشنهاداتی برای بهبود اوضاع اقتصادی ایران، به اشاره هیتلر، در بیستم آبان ۱۳۱۴ (۱۱نوامبر ۱۹۳۵) وارد تهران شد و با مقامات دولتی از جمله رضاخان ملاقات کرد که این دیدار به مذاق مخالفان هیتلر خوش نیامد و روزنامه های لندن از آن ابراز ناخرسندی کردند. از زمان دیدار شاخت از ایران بود که انگلیسی ها یقین حاصل کردند رضاشاه در جستجوی مفرّی است تا نفود و مداخله آنان در امور ایران را به حد اقل برساند. دکتر «یالمار شاخت» در آن سال پس از انجام بررسی هایی و با توجه به وضعیت ایران، چند طرح مالیاتی، گمرکی و راه صنعتی شدن را به رضاشاه داده بود.
اما این تنها سفر دکتر شاخت به ایران نبود.۱۷ سال بعد، دکتر مصدق که پس از ملی شدن صنعت نفت ایران، با تحریم و محاصره اقتصادی دولت لندن دست به گریبان بود از دکتر شاخت خواست که «طرح اقتصاد بدون نفت» را برای ایران بنویسد و با خود به تهران بیاورد که او در سپتامبر ۱۹۵۲ (مهر ۱۳۳۱) با طرح خود برای دومین بار به تهران آمد. طرح اقتصاد بدون نفت دکتر شاخت تاثیر مهمی در ایستادگی دولت مصدق در مقابل بیگانگان در روزهایی داشت که امکان فروش نفت برای دولت او فراهم نبود. تابستان سال ۱۳۳۲، مصدق که از طرح های شاخت راضی بود،راه حل مسائل دیگری را از دکتر شاخت خواست که پیش از اتمام کار، حکومت او برانداخته شد. با وجود این، دکتر شاخت در فوریه ۱۹۵۴ (بهمن ۱۳۳۲) با راه حل های خود به تهران آمد که البته در دوران بعد از مصدق، دیگر به آن توجه نشد. در مجموع دکتر شاخت را نخستین نظریه پرداز عملیاتی اقتصاد بدون نفت برای ایران می شناسند.
شاخت در پایان جنگ دوم جهانی به اتهام کمک به ناسیونالیسم افراطی آلمان و تقویت آن و نیز دادن خط به هیتلر دستگیر و محاکمه شد، ولی مجازات نشد. بازپرس انگلیسی ضمن تحقیق و باز جویی از او، درباره دیدارش از تهران و احساس رضاشاه نسبت به دولت نازی آلمان هم از او سئوال کرده بود که پرسش و پاسخ در آرشیو مربوط محفوظ است. «شاخت» گفته بود که همانند سایر ناسیونالیست های آلمانی به ایرانیان علاقه مند بوده است. در اواخر آوریل ۱۹۴۵ در پروژه جابجایی زندانیان خودی به تیرول، او و ۱۴۲ زندانی دیگر بدلیل نزدیکی نیروهای آمریکایی در آنجا رها شده و درنهایت در ۵ می ۱۹۴۵ توسط نیروهای گردان پنجم ارتش آمریکا آزاد شدند. وی بعدها توسط نیروهای متفقین دستگیر شد و به دادگاه نورمبرگ فرستاده شد که در آنجا در نهایت با وجود مخالفت طرف روسی، قاضی انگلیسی او را تبرئه کرد. یک روانشناس آمریکایی بنام گوستاو گیلبرت از سران دستگیر شده در زندان تست هوش گرفت. با در نظر گرفتن سن شاخت، ضریب هوشی او را ۱۴۳ و بالاترین ضریب هوشی در میان زندانیان اعلام کرد.
دکتر شاخت که متولد ۱۸۷۷ بود و در ۱۹۷۰ در ۹۳ سالگی در مونیخ آلمان درگذشت، رئیس بانک آلمان در سالهای ۱۹۲۳ تا ۱۹۳۰، وزیر اقتصاد دولت هیتلر در سالهای ۱۹۳۴ تا ۱۹۳۷ و مبتکر کمیسیون پول ـ کورنسی ـ در سال ۱۹۲۳ بود که به تورّم پول در آلمان وقت پایان داد و ۲۶ کتاب اقتصادی، مدیریت پول و سرمایه گذاری نوشته است که البته از این میان تنها ۴ کتاب به انگلیسی ترجمه شد که گویا ضدیت او به عنوان یک ناسیونالیست آلمانی با انگلستان، در عدم توجه به توان فکری او در حوزه اقتصاد بی تاثیر نبود.