محمد مسجدجامعی می گوید: عربستان حتی اگر بخواهد نمی‌تواند سیاستی جز سیاست موجود در قبال سوریه در پیش گیرد. آنان قول‌هایی به مردم داده اند.
به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، حجت الاسلام دکتر محمد مسجدجامعی در نوشتاری ضمن بررسی ویژگیهای سیاسی، دینی و اجتماعی عربستان سعودی چند راهکار برای بهبود رابطه ایران و عربستان ارائه داده است. در این مقاله آمده است:

در عموم کشورهای اسلامی امور دینی توسط وزارت اوقاف و یا مراکز دینی کم توانی که گوش به فرمان نظام حاکم هستند و نفوذ مردمی چندانی ندارند، اداره می شود. اما در عربستان چنین نیست. دو رکن “سیاست” و “دین” وجود دارد که به یکدیگر کمک می کنند و بلکه مکمل یکدیگرند، اما علیرغم منافع و مصالح مشترک مستقل هستند و این به نفع هر دو است و لذا یکدیگر را به رسمیت می شناسند و مردمان عادی نیز چنین تصور و اعتقادی دارند.

به عللی بیشترین حساسیت تشکیلات دینی نسبت به تشیع و توسعه آن و ایران و متحدانش است؛ و هم اکنون کسانی که افراطی ترین مواضع را دارند، دارای بیشترین نفوذ هستند و لذا اینان را در رویکرد منفی نظام حاکم و به عنوانی اعراب اهل سنت نسبت به ایران، سهم بزرگی است. سیاست عربستان به ویژه در قبال مسئله سوریه عمدتاً تحت تأثیر آنان است. اینان بودند که سوریان را به قیام علیه نظام حاکم برانگیختند و به عناوین مختلف از معارضان، حتی از نوع تروریستی و تکفیری آن، حمایت کردند. عربستان حتی اگر بخواهد نمی‌تواند سیاستی جز سیاست موجود در قبال سوریه در پیش گیرد. آنان گروگان تبلیغاتی، چه دینی و چه غیر دینی، هستند که به راه انداخته‌اند و قول‌هایی که به مردم داده‌اند.

دکتر مسجد جامعی در ادامه می نویسد:

بهبود رابطه دو جانبه بدون جلب نظر و مشارکت آنان ممکن نیست. عدم استمرار رابطه متقابل قابل قبول و بعضاً خوب در دوره هایی در دو سه دهه گذشته به دلیل کم توجهی بدین نکته بود. این کم توجهی رابطه را شکننده می کند و البته راه حل تأکیدهای مکرر و مؤکّد بر مفاهیمی چون وحدت اسلامی نیست. چنین جریانی بیشترین سوءظن آنها را برمی انگیزد که به دلیل پیچیدگی مباحث بهتر است از آن درگذریم.

از این گذشته سیاست دینی عربستان در خارج از کشور، بخشی از سیاست خارجی آنها است، اگر چه این سیاست در دو قلمرو جهان مسلمان و جهان غیر مسلمان و به ویژه در غرب، دو گونه عمل می‌کند. هیچ کشوری همچون آنان از سیاست دینی‌اش جهت پیشبرد اهداف سیاسی سود نمی‌جوید که بخشی از آن به دلیل وجود حرمین شریفین و مراسم حج و عمره است.

علیرغم جاذبه‌های تشیّع اما پس آمدهای ژئوپلیتیکی تبلیغ دینی خود مهمترین عامل محدود کننده است. شیعیان در اقلیت هستند و تصوراتی غیر واقعی و توهم گونه درباره آنان وجود دارد که متأسفانه هم اکنون سیطره‌ای کامل بر اذهان و افکار عمومی غیر شیعیان دارد. لذا تبلیغات دینی آنها با موانع مختلف اجتماعی و فرهنگی و بعضاً سیاسی و امنیتی مواجه است. حال آنکه در مورد سعودیان مسئله به گونه دیگری است و با مشکلات به مراتب کمتری مواجه هستند. مضافاً که عموماً مشکل خاصی ندارد. این همه ایجاب و بلکه الزام می‌کند که نظام حاکم نسبت به دین و تشکیلات دینی بی‌تفاوت نباشد.

حال مسئله این است که راه حل چیست؟ برای حل هر مشکلی ابتدا می باید صورت مسئله شناخته شود.

در شرایط قفل شده کنونی به منفعت و مصلحت حاکمان سعودی نیست که در قبال ما سیاست دیگری اتخاد کنند و اصولاً شرایط اجتماعی و فکری در این کشور و می توان گفت در مجموع دنیای عرب به گونه ای نیست که چنین کاری ممکن باشد. مضافاً که به احتمال فراوان تصمیم سازان به عنوان بخشی از جامعه خویش همچون آنان می‌اندیشند. از اظهارنظرهای آنان چنین برمی آید.
بهر حال ادامه این وضعیت به نفع آنان نیست. اما درک این نکته محتاج زمان است و اظهار تمایل و احیاناً اصرار ما نتیجه معکوس خواهد داشت. چرا که آن را به معنی انفعال ما و موفق بودن سیاست خود می انگارند. پی آمدهای سیاست هایشان به ویژه در مورد همسایه جنوبی، آنان را به نوعی تجدیدنظر، حتی اگر جزیی باشد، وادار خواهد کرد. آنها و متحدانشان به قصد پیروزی مطلق و آن هم در زمانی کوتاه به جنگ برخاستند، امّا در عمل چنین نشد و از ابتدا هم روشن بود که چنین نخواهد شد. غرّه شدن به قدرت سلاح و نوعی فقر فکری و تحلیلی عامل اصلی این اشتباه محاسبه بود.

ما باید بپذیریم که حضور رژیم کنونی علیرغم تمامی نکاتی که می‌توان درباره‌اش گفت در نهایت به نفع ما و متحدان ما و شیعیان عربستان است. معارضان این رژیم که می‌توانند قدرت به دست گیرند، سلفیان تکفیری هستند و نه هیچ گروه دیگر. یک بار بن لادن گفت که این سرزمین، عربستان، آبستن جهیمان‌های فراوانی است که در آینده برخواهند خاست و عملاً چنین است.

در اینکه رژیم سعودی خود مشوق و حامی چنین گروه‌هایی است و اساساً ایدئولوژی آنها زمینه‌ساز فکری و سیاسی و اعتقادی گروه‌های تکفیری است، سخنی نیست. اما در آنجا که مسئله به داخل کشور خودشان بازمی‌گردد، در برابر آنها می‌ایستند. مهم این است که قدرت در این کشور در اختیار چنین گروه‌هایی قرار نگیرد.
در دنیای پر تعارض سیاست نباید در فکر حذف حریف بود، به ویژه در آنجا که این حریف ریشه در تاریخ و فرهنگ و سرزمین دارد. باید از او جهت شکل دادن به مطلوب‌ترین وضعیتی که می‌تواند منافع و مصالح را تأمین کند، سود جست. و این ممکن است و ما هم به انجامش توانائیم.

مشروح مقاله دکتر محمدمسجدجامعی را اینجا بخوانید

منبع:خبر انلاین